Το ασχημότερο βιβλίο του κόσμου
της λογοτεχνίας
της λογοτεχνίας
Η Πανδώρα, από σήμερα, και σε τακτά διαστήματα, θα απονέμει το …ύψιστο βραβείο της, σε βιβλία κορυφαίας ασχήμιας, δηλαδή κάκιστης γραφικής επιμέλειας.
Γιατί, γενικότερα, η Κρίση - Αρμαγεδώνας, που καταστρέφει τη χώρα μας, εκτός από τους δωσίλογους "διαχειριστές" της, οφείλεται και σε πλήθος εγκάθετων, δήθεν καλλιτεχνών, οι οποίοι, πρώτιστα ασυνείδητοι της μηδαμινότητάς τους, με παρασιτική ιδιοτέλεια, χωρίς κανένα ταλέντο και χωρίς ικανότητες, αλλά πάντοτε με πακτωλό χρημάτων και ατελείωτα "μέσα", κατέστρεψαν κ υ ρ ί ω ς την ηθική της Τέχνης.
Το πρώτο βραβείο της Πανδώρας,
για το ασχημότερο βιβλίο, απονέμεται:
Στο βιβλίο: Κ. Π. Καβάφης, Τα ποιήματα, τόμοι Α΄ και Β΄, επιμέλεια, Γ. Π. Σαββίδη, Έκδοση εφημερίδας Τα Νέα, 2011.
Διευκρίνιση: Φυσικά, η αναφερόμενη στην 3η σελίδα, «επιμέλεια, Γ. Π. Σαββίδη», αφορά στη Φιλολογική επιμέλεια του σώματος των ποιημάτων και δεν αναφερόμαστε σε αυτήν.
Σημειώνεται ότι, στον κολοφώνα του βιβλίου, δεν αναγράφεται ποιος ήταν υπεύθυνος για τη Γραφική επιμέλεια, ενώ εκτίθεται… μόνον ο δημιουργός του σχεδίου τού εξωφύλλου, Νέαρχος Ντάσκας. Ταυτόχρονα, είμαστε αναγκασμένοι..., για τυπικούς λόγους, να εξαιρέσουμε της παρούσης κριτικής τον έχοντα την Τυπογραφική επιμέλεια, έστω κι αν υποψιαζόμαστε τι ακριβώς συνέβη...
Η εκτρωματικής ασχήμιας, μακέτα του εξωφύλλου δεν χρειάζεται επεξήγηση. Είναι άμεσα αντιληπτή η καρικατούρα της φιγούρας του Καβάφη, που τον δυσφημεί μορφικά. Άγνωστο, το ποια σχεδιαστική πλαστική επιτελεί η διακοπή της γραμμής στο αριστερό μάγουλο, ή η έντονη ρυτίδα στο άκρο των χειλιών, στην ίδια πλευρά. Ανυπέρβλητης προχειρότητας είναι και οι καμπυλόγραμμοι τίτλοι, το ξεκομμένο και αμήχανο Β΄, και οι ημερομηνίες. Χρειάζεται εξήγηση, από τους αυτουργούς…, γιατί επελέγη η πανάκριβη βαθυτυπία, αυτού του άθλιου σχεδιάσματος, στο εξίσου ακριβό, από σκληρό χαρτόνι, εξώφυλλο, με πρόσθετη μάλιστα υφή πανιού! Εξαιρετικά αρνητική εντύπωση προκαλεί στον αναγνώστη, και το ξεπλυμένο «γαλάζο»… χρώμα στο εξώφυλλο.
Αλλά, η συγκεκριμένη έκδοση των ποιημάτων, του κορυφαίου Έλληνα – Αλεξανδρινού ποιητή, δεν αντέχει σε κριτική Γραφικής επιμέλειας. Δεν αντέχει ούτε σε μία σειρά ελάχιστων και ξεκάθαρων κριτηρίων, που αμέσως θα παραθέσουμε.
Κριτήρια:
1. Βιβλιοδεσία
2. Χαρτί
3. Εκτύπωση, μελάνια
4. Σελιδοποίηση, απόσταση γραμμάτων, διάστιχο, σήμανση κεφαλαίων, τίτλοι, περιεχόμενα, κ.ά.
5. Επιλογή γραμματοσειράς
Βιβλιοδεσία: Το βιβλίο, ενώ κατασπαταλήθηκαν τόσα χρήματα, στα προαναφερθέντα υλικά, για το πανάκριβο εξώφυλλο, δεν! είναι ραφτό και κολλητό. Έτσι, επιλέχτηκε μόνο κάποια φτηνή κόλα, και όχι μια αξιόπιστη μέθοδος συγκόλλησης, όπως, π.χ. η μέθοδος συγκόλλησης pur. Αποτέλεσμα, να ξεκολλούν τα φύλλα του, μετά από μια δυο χρήσεις.
Χαρτί: δεν αναγράφεται στον κολοφώνα, η ποιότητα και η προέλευσή του. Πρόκειται για ένα φτηνό χαρτί, Σαμουά ματ, γύρω στα 80 γρμ., οριακά διαφανές –φεγγίζουν τα γράμματα της πίσω σελίδας. Είναι κακής συμπίεσης, θαμπό, χνουδάτο, χαρτί που θέλει ξύρισμα. Αναγνωστικό αποτέλεσμα, κακό.
Εκτύπωση, μελάνια: Το μελάνι είναι «ανεβασμένο» στα μέγιστα όριά του, αλλά το χαρτί είναι τόσο απορροφητικό, ώστε να μη διακρίνονται καλά τα γράμματα. Αναγνωσιμότητα οριακή.
Ως προς τη Γραφική επιμέλεια: Είναι ατελείωτο το ποτάμι των λαθών. Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς;
Την αντιαισθητική, αψυχολόγητα απωθητική, στοίχιση των τίτλων, στις πρώτες σελίδες, στον δεξιό άξονα;
Την αστεία (μεσαιωνικής προέλευσης) διατήρηση κουκίδων (τελείες), στα Περιεχόμενα, μεταξύ τίτλου ποιήματος και σελιδάριθμου;
Την επιλογή της γραμματοσειράς CF OMONIA, για τα ποιήματα; Μια γραμματοσειρά, με στενόμακρο οφθαλμό (στενόμακρα γράμματα, για τον μη ειδήμονα αναγνώστη), με εμφάνιση ψευδο-αρχαΐζουσα, που με τις αγκιστρωτές άκρες, στα στοιχεία της, κατατυραννά την όραση του αναγνώστη και του δημιουργεί αίσθημα ασφυξίας.
Την ακατανόητη εμμονή για επιλογή κεφαλαίων, στους τίτλους των ποιημάτων; Το αμφίτονο των κεφαλαίων δεν το γνωρίζουν; Δηλαδή, το όνομα ΤΕΜΕΘΟΣ, του τίτλου ΤΕΜΕΘΟΣ, ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ 400 Μ. Χ, β΄, σελ 49, πού θα το τονίσει ο νεαρός αναγνώστης, ο οποίος δεν είναι εξοικειωμένος με τα αρχαία ελληνικά, και στον οποίον, υποτίθεται, πρωτίστως θα έπρεπε να στοχεύει η έκδοση; Έτσι, παραμένει άγνωστο γιατί δεν επελέγησαν τα πεζοκεφαλαία.
Θεωρώ πως θα είναι υπερβολή το να συνεχίσει κανείς την κριτική στο πεδίο της σχέσης (κλάσμα…) που έχει η απόσταση μεταξύ των στοιχείων (kerning), ως προς το διάστιχο. Λίγοι θα μπορέσουν να μας παρακολουθήσουν. Κι όμως, αυτή η σχέση είναι κορυφαία, στο να εφοδιαστεί ένα κείμενο με «γοητευτική» ανάγνωση. Δυστυχώς, και σ’ αυτό το κριτήριο, το βιβλίο απέτυχε, με τη στενόκαρδη και αγχώδη οπτική αισθητοποίηση των ποιημάτων.
Θετική έκπληξη αποτελούν τα όμορφα στοιχεία GFS DIDOT, τα οποία, όμως, ο «υπεύθυνος» Γραφικής επιμέλειας τα χρησιμοποίησε στο Επίμετρο (!) του βιβλίου, αποδεικνύοντας έτσι, ότι δεν τα έκρινε κατάλληλα!... για το κύριο σώμα του βιβλίου, όπου και τα ποιήματα. Αλλά, και αυτά τα στοιχεία τα χρησιμοποίησε με, παταγώδους αφέλειας, αναίτιο, τεράστιο διάστιχο, ενώ δεν μπόρεσε να θεραπευτεί από τη μανιακή εμμονή τού να χρησιμοποιήσει και πάλι κεφαλαία (!), στους τίτλους των ποιημάτων που σχολιάζονται.
Συμπέρασμα: αυτή η έκδοση των ποιημάτων του Κ. Καβάφη, είναι μακράν, η ασχημότερη, από όλες όσες προηγήθηκαν. Και δυστυχώς, μοίρα κακή, δεν γνωρίζουμε ούτε μία έκδοση του μεγάλου ποιητή, που να "διασώθηκε", από πλευράς Γραφικής επιμέλειας και μακέτας εξώφυλλου. Μηδέ εξαιρουμένης και εκείνης του Ίκαρου, για την οποία επιφυλασσόμαστε, πάντοτε με ξεκάθαρα, όσο και αυταπόδεικτα κριτήρια κριτικής.
Π.
